Công thức từ thông – Lý thuyết cảm ứng điện từ

Công thức từ thông là một trong những công thức vật lý học sinh cần nhớ trong chương trình lớp 11. Bài viết tổng hợp công thức và bài tập áp dụng giúp học sinh dễ nhớ và biết cách vận dụng kiến thức một cách hiệu quả.

Định nghĩa từ thông

Giả sử có một đường cong phẳng kín (C) là chu vi giới hạn của một mặt có diện tích là S, được đặt trong từ trường đều В. Trên mặt S vẽ vectơ n có độ dài bằng đơn vị theo một hướng xác định (tùy chọn), n được gọi là vectơ pháp tuyến dương. Gọi α là góc tạo bởi n và В, ta định nghĩa từ thông qua mặt S là đại lượng được kí hiệu Φ, bởi: Φ = B.S.cosα.

Như vậy, có thể hiểu từ thông là để diễn tả số đường sức từ xuyên qua diện tích nào đó. Một số đặc điểm từ thông bao gồm:

  • Từ thông là một đại lượng đại số. Dấu của từ thông sẽ phụ thuộc vào việc chọn chiều của vectơ n. Độ lớn của từ thông sẽ phụ thuộc vào góc α.
  • Vì -1 ≤ cosα ≤ 1, từ thông qua khung dây cực đại khi cos α = 1, tức là α = 0°.
công thức từ thông
Công thức từ thông
  • Vật lý lớp 10

Công thức tính từ thông

Từ thông khi qua một khung dây kín cực đại, các đường sức từ sẽ xuyên qua vuông góc với khung dây (α = 0), lúc này công thức tính phi (từ thông) là: Φmax = B.S.

Bên cạnh đó, khi từ thông cực đại, ta có thể suy ra các công thức xác định B, S như sau:

  • B = Φmax : S
  • S = Φmax : B
công thức tính từ thông
Học sinh cần ghi nhớ công thức từ thông

Bài tập ví dụ

Một số bài tập liên quan đến công thức từ thông có kèm đáp án cho học sinh tham khảo. Việc ôn tập giải đề giúp bạn hiểu và nắm vững kiến thức này rõ hơn. Bạn có thể chủ động làm bài tại nhà để nâng cao kiến thức vật lý.

vật lý công thức tính từ thông
Học sinh có thể tham khảo một số bài tập ví dụ

Bài tập

Bài 1: Một khung dây hình chữ nhật kích thước 3cm x 4cm đặt trong từ trường đều có cảm ứng từ B = 5.10-4 (T). Quay khung dây quanh đường trục vuông góc với cảm ứng từ В. Tính độ lớn cực đại của từ thông qua khung dây.

Bài 2: Một khung dây hình vuông cạnh a (cm), đặt trong từ trường đều có cảm ứng từ B = 4.10-4 (T). Từ thông qua hình vuông đó có giá trị cực đại bằng 10-6 (Wb). Tính số a.

Đáp án

Bài 1: Khi quay khung dây, góc α thay đổi từ 0 đến 1800.

Từ thông qua khung cực đại khi α = 0

Ta có: Φ = B.S = 5.10-4.(0,03.0,04) = 6.10-7 (T)

Vậy độ lớn cực đại của từ thông qua khung dây là 6.10-7 (T).

Bài 2: Từ thông cực đại Φ = B.S ⇒ S = Φ : B = 10-6 : 4.10-4 = 0,25.10-2 (m²)

Vì khung hình vuông nên S = a² ⇒ a =√0.25.10-2 = 0,05 (m) = 5cm.

Vậy số a = 5cm.

Kết luận

Công thức từ thông là kiến thức quan trọng trong chương trình Vật lý lớp 10. Bạn cần ghi nhớ công thức này và biết cách áp dụng vào các bài tập. Điều này giúp bạn đạt được kết quả cao trong môn học này.

Bài viết liên quan

  • Thông tin công thức điện trường đều và cách tính các đại lượng cơ bản

    Thông tin công thức điện trường đều và cách tính các đại lượng cơ bản

    Tìm hiểu công thức điện trường đều và các đại lượng liên quan như cường độ, lực điện, điện thế. Hướng dẫn chi tiết cách tính toán kèm ví dụ thực tế cho học sinh dễ hiểu.

  • Nắm rõ công thức tính công suất điện và ứng dụng thực tiễn

    Nắm rõ công thức tính công suất điện và ứng dụng thực tiễn

    Tìm hiểu công thức tính công suất điện với các phương pháp đo lường và ứng dụng trong mạch điện một pha, ba pha. Hướng dẫn chi tiết cách tính công suất tiêu thụ điện gia đình.

  • Công thức tính hiệu suất truyền tải điện và cách tính tổn thất điện năng

    Công thức tính hiệu suất truyền tải điện và cách tính tổn thất điện năng

    Tìm hiểu công thức tính hiệu suất truyền tải điện qua phân tích các yếu tố ảnh hưởng, tổn thất điện năng và phương pháp cải thiện hiệu quả đường dây điện trong thực tế.

  • Tổng quan công thức áp suất khí quyển và ứng dụng trong thực tiễn

    Tổng quan công thức áp suất khí quyển và ứng dụng trong thực tiễn

    Tìm hiểu công thức áp suất khí quyển qua các khái niệm cơ bản, phương pháp đo lường và ứng dụng thực tiễn. Bài học chi tiết về đơn vị đo, giá trị chuẩn và biến đổi áp suất.

  • Nắm rõ công thức tính số vòng dây n và ứng dụng trong điện từ học

    Nắm rõ công thức tính số vòng dây n và ứng dụng trong điện từ học

    Tìm hiểu công thức tính số vòng dây n trong điện từ học, máy biến áp và động cơ điện. Hướng dẫn chi tiết cách áp dụng công thức n1/n2 = u1/u2 với các ví dụ thực tế.

  • Kiến thức về công thức máy phát điện xoay chiều và cách tính toán

    Kiến thức về công thức máy phát điện xoay chiều và cách tính toán

    Tìm hiểu chi tiết các công thức máy phát điện xoay chiều, nguyên lý hoạt động và cách tính toán các đại lượng điện cơ bản như suất điện động, tần số, công suất cho học sinh phổ thông.

  • [trafficuser_check_code]